Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry.
Giữa lúc Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ John Kerry chuẩn bị đi thăm Việt Nam và Philippines trong chuyến công du thứ Tư của ông tới châu Á vào cuối tuần này, giới quan tâm một lần nữa lại nêu bật thành tích nhân quyền mà họ đánh giá là tệ hại của Việt Nam và yêu cầu Ngoại trưởng Kerry chuyển đạt những quan tâm sâu xa về thực trạng nhân quyền và các vụ vi phạm vẫn đang tiếp diễn tại Việt Nam.
Tờ báo The Diplomat đã cho đăng một bài báo của hai thành viên của tổ chức Freedom Now mang tựa đề “Đã đến lúc phải có một hướng tiếp cận nghiêm túc về vấn đề nhân quyền Việt Nam.”
Tác giả bài viết là luật sư Jared Genser, đồng sáng lập viên tổ chức Freedom Now, và ông Greg McGillivary, một luật sư hoạt động bất vụ lợi đang giúp Freedom Now trong các vụ án có liên quan tới quyền của người lao động.
Bài báo viết rằng bất chấp Hoa Kỳ đã nhiều lần khẳng định tầm quan trọng của vấn đề nhân quyền trong các quan hệ với Việt Nam, tình hình nhân quyền tại Việt Nam thay vì được cải thiện, còn trở nên xấu đi hơn trong mấy năm gần đây, đặc biệt là những vụ bắt bớ, giam cầm để bịt miệng những tiếng nói bất đồng.
Freedom Now đề nghị trong thời gian ở Hà Nội, Ngoại trưởng Kerry cần truyền đạt ba thông điệp về vấn đề nhân quyền với nhà chức trách Việt Nam.
Thứ nhất, Hoa Kỳ sẽ không cổ vũ các quan hệ thương mại với Việt Nam trừ phi có cải thiện đáng kể trong thành tích nhân quyền, kể cả trả tự do cho khoảng 120 tù nhân lương tâm đang còn bị giam giữ tại Việt Nam.
Thứ nhì, Hoa Kỳ sẽ không nới rộng các quan hệ quân sự, trừ phi có cải thiện nhân quyền.
Và thứ ba, Ngoại trưởng Kerry nên thông báo cho Việt Nam biết rằng Bộ Ngoại giao dự tính đưa Việt Nam trở lại danh sách đáng quan tâm về tự do tôn giáo, như theo đề nghị của Ủy ban về Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho Ban Việt ngữ Đài VOA, Đại diện của Freedom Now, luật sư Patrick Griffith nói rằng tổ chức của ông hy vọng Ngoại trưởng Kerry sẽ coi chuyến đi Việt Nam lần này như một cơ hội để đặt vấn đề một cách nghiêm túc với Việt Nam:
“Ông Kerry có một cơ hội để cho thấy đường hướng của ông – công khai cổ vũ và bênh vực cho các tù nhân lương tâm. Thời còn là Ngoại trưởng Mỹ, bà Clinton đã phát biểu rất thẳng thắn lúc đang ở thăm Việt Nam trong chuyến công du cuối của bà tới đó. Thật là đáng tiếc là dù vậy, chúng ta vẫn phải chứng kiến các vụ vi phạm tại Việt Nam. Thế cho nên theo tôi, ngoài những tuyên bố công khai, vốn rất hữu ích để cho Việt Nam biết là chính phủ Mỹ thực sự nghiêm túc về các vụ vi phạm nhân quyền, quan trọng hơn là những thông điệp mạnh mẽ và nhất quán mà Ngoại trưởng Kerry cần trực tiếp đề cập với vị tương nhiệm Việt Nam ngay trong lúc ông đang ở Việt Nam. Ông phải khẳng định nhân quyền là một quan tâm lớn của chính phủ Mỹ, và nếu chính quyền Việt Nam tiếp tục vi phạm các quyền làm người thì điều đó sẽ cản trở những khía cạnh hợp tác khác, chẳng hạn như hiệp định TPP.”
Là một tổ chức nhân quyền chuyên vận động để phóng thích các tù nhân lương tâm trên khắp thế giới, Freedom Now nhắc lại trường hợp Linh mục Thadeus Nguyễn Văn Lý, vẫn đang bị nhà cầm quyền Việt Nam giam cầm bất chấp tình trạng sức khỏe yếu kém của ông.
Freedom Now còn nêu lên trường hợp của ba nhà hoạt động bênh vực quyền người lao động là Đoàn Huy Chương, Đỗ Thị Minh Hạnh, và Nguyễn Hoàng Quốc Hùng đã bị tống giam từ bảy tới chín năm chỉ vì đã có hoạt động để tổ chức các nghiệp đoàn lao động tại một xưởng sản xuất giầy dép và phân phát tờ rơi nêu lên những đòi hỏi của công nhân. Luật sư Griffith nói trường hợp của ba nhà hoạt động trẻ tuổi này chỉ là những trường hợp điển hình, và tại Việt Nam còn có rất nhiều tù nhân lương tâm khác đang bị giam cầm, kể cả các blogger, luật sư, nhạc sĩ v...v…Ông nói, nhân cơ hội này, ông muốn gửi đi một thông điệp tới những người tù lương tâm tại Việt Nam:
“Tôi muốn nói với họ rằng câu chuyện của họ thực sự làm chúng tôi cảm phục, và trong tư cách là những người bênh vực quyền lợi của họ, chúng tôi sẽ tiếp tục làm bất cứ điều gì cần làm để tạo điều kiện cho họ được trả tự do. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc cho tới khi nào họ được trả tự do. Chúng tôi sẽ không ngưng chiến dịch này lại ”
Đối với chính quyền Việt Nam, ông nói nếu Việt Nam thực sự muốn tham gia toàn diện vào sinh hoạt của cộng đồng các quốc gia, muốn trở thành một đồng minh thân cận của Hoa Kỳ và giao dịch với thế giới, thì họ phải tuân thủ các luật quốc tế, và các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền. LS Griffith :
“Việt Nam cần phải tuân thủ tất cả các luật và tiêu chuẩn quốc tế, kể cả tôn trọng các quyền của công dân nước họ, quyền được tổ chức về mặt chính trị, quyền được chỉ trích chính quyền nếu họ cho là chính quyền đã làm điều sai trái, quyền được tự do phát biểu, tự do viết blog, và quyền được tự do tín ngưỡng. Có không biết là bao nhiêu người đang phải chịu cảnh bị bắt bớ bừa bãi. Điều đó phải chấm dứt, và phải chấm dứt ngay bây giờ. ”
Từ khi ký hiệp định thương mại năm 2001, Hoa Kỳ đã nhanh chóng trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Giờ đây hai nước đang cùng một số quốc gia khác trong khu vực tham gia thương thuyết để đạt Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương, gọi tắt là TPP.
Nguồn: The Diplomat, VOA Interview
